Ook dit jaar zijn het Bevrijdingsfestival Utrecht en de Hogeschool van de Kunsten (HKU) een samenwerking met elkaar aangegaan. De derdejaars studenten van HKU media ontwikkelden in twee groepen concepten voor het jaarthema 75 jaar Vrijheid. Hieronder een korte impressie van de twee concepten het verleden en de toekomst.
Concept het verleden; Welke vrijheid vier jij?
Op 5 mei vieren we de bevrijding. De Tweede Wereldoorlog is afschuwelijk en kent oneindig veel gevolgen, zowel pijnlijke als mooie. De maatschappij van toen is volledig vernietigd en zo kreeg zij de kans om zich weer opnieuw op te bouwen. Onrechtvaardigheden in het oude systeem konden worden aangepakt. Tijdens de wederopbouw gingen vrouwen, kinderen, gemeenschappen en bevolkingsgroepen, hun positie in de maatschappij herzien. Ze deden er samen alles aan om hun strijd voor gelijkheid te winnen. Veel van hen is het gelukt. Dit jaar vieren we niet alleen 75 jaar vrijheid, maar ook alle vrijheden die sindsdien zijn ontstaan, met dank aan dié mensen.
Wij, 7 jonge ontwerpers van de HKU, hebben met deze helden in ons achterhoofd een activatie gecreëerd. In drie ontworpen woonkamers ervaart de bezoeker het leven van de afgelopen 75 jaar door de ogen van jongeren. De woonkamers vertellen waar en wanneer de jongerencultuur, vrouwenemancipatie, ontzuiling, een multiculturele samenleving en LHBT+ rechten zijn ontstaan. Zodat de bezoeker meer ontdekt over zijn of haar eigen vrijheden vandaag de dag. Hoe vanzelfsprekend waren ze 75 jaar terug? Welke vrijheid vier jij op 5 mei?
Concept de toekomst; Future is watching
Op 5 mei vieren we de vrijheid in Nederland. De afgelopen 75 jaar aan vrijheid ging om bevrijding van oorlog, onderdrukking en ongelijkheid, alhoewel deze strijd nog tot op de dag van vandaag gaande is, zal in onze ogen de grootste strijd voor de volgende 75 jaar de strijd over privacy gaan. Wij worden vaak onbewust in de gaten gehouden, onze data wordt opgeslagen, zonder dat wij hier controle over hebben. Dit fenomeen zal in de toekomst enkel toe gaan nemen. Een wereld van sociale controle. Met de hedendaagse ontwikkelingen in techniek en software, de bijkomende kwetsbaarhedenen en te kort aan grip op deze ontwikkelingen is het aannemelijk dat onze vrijheid steeds meer om privacy zal draaien.
Denk aan de situatie in China, waar dit al speelt. Wij voorzien een toekomst waarin camera’s, smart devices en andere technieken ons 24/7 monitoren, een situatie waar ‘1984’ en ‘big data’ samenkomen. De wereld zal China achterna gaan, puntensystemen worden ingevoerd, camera’s doen meer dan alleen waarnemen, ook traceren en scannen. Informatie als naam, leeftijd, beroep, gezondheid, sociale status, politieke voorkeur, paspoortnummer, BSN-nummer, IP-adres en Geolocatie gaan te aller tijde inzichtelijk zijn. Met dit project maken 8 studenten van de HKU duidelijk dat vrijheid niet vanzelfsprekend is en dat vrijheid misschien toch niet zo vrij is, zolang we leven in een wereld van kijken en bekeken worden.